تحلیل و مقایسۀروایت‌های نوشتاری دانش‌آموزان دارای اختلالات یادگیری و عادی پایۀ چهارم و پنجم شهر تهران

هدف: پژوهش حاضر به منظور تحلیل و مقایسۀ ساختار روایت‌های نوشتاری دانش‌آموزان دارای اختلالات یادگیری و دانش‌آموزان عادی پایۀ چهارم و پنجم شهر تهران انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. جامعۀ آماری شامل دانش‌آموزان پسر 10 تا 12 سالۀ دارای اختلالات یادگیری و عادی شهر تهران است که در پایۀ چهارم و پنجم مشغول به تحصیل بودند. نمونۀ آماری شامل 20 دانش‌آموز دارای اختلالات یادگیری (در هر پایه 10 دانش‌آموز) و 20 دانش‌آموز عادی (در هر پایه 10 دانش‌آموز) است که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده آزمون خوانداری محقق‌ساخته بود که در اختیار تک‌تک دانش‌آموزان قرار داده شد. دانش‌آموزان بعد از خواندن داستان آن را به زبان خود بازنویسی کردند. سپس، نوشته‌های دانش‌آموزان از منظر تعداد واژه، میانگین طول پاره‌گفتار و پیچیدگی ساختار روایت در دو سطح کلان (شخصیت، زمینه، پاسخ درونی، طرح، کنش و پیامد در مجموع 13 نمره) و ساختار خرد (حرف ربط هم‌پایه و ناهم‌پایه، فرایند ذهنی و بیانی، عبارت اسمی گسترده در مجموع 12 نمره) تحلیل و بررسی شدند. سنجش عملکرد دانش‌آموزان مبتنی بر روشی برگرفته از شاخص تی اِن اِل- پی آر سنجش پیشرفت زبان روایی (2011) است که در دانشگاه یوتا تهیه شده است. در روش تحلیل از الگوی پیترسون، گیلام و گیلام (2008) و گرینهاف و استرانگ (2001) استفاده شده است. برای نمره‌دهی از آزمون زبان روایی (تی اِن اِل) آزمون زبان روایی (گیلام و پیترسون، ۲۰۰۴) الگوگیری شده است. یافته‌ها: مجموع نمرات دانش‌آموزان عادی در ساختار کلان 195 و در ساختار خرد 143 و دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری در ساختار کلان 170 و در ساختار خرد 116 مورد گزارش شده است. به‌طور کلی، هر دو گروه دانش‌آموزان در ساختار کلان عملکرد بهتری نسبت به ساختار خرد داشتند. در ساختار کلان هر دو گروه در «شخصیت» بیشترین نمره و در «طرح» کمترین نمره را کسب کرده‌اند. همچنین، در ساختار خرد بیشترین نمره را در کاربرد فرایندهای ذهنی و بیانی و کمترین نمره را در استفاده از گروه اسمی گسترده به‌دست آورده‌اند. مقایسۀ عملکرد دانش‌آموزان دو گروه نشان می‌دهد که گروه دارای اختلالات یادگیری در همۀ مقولات زبانی مورد بررسی به غیر از شخصیت عملکرد ضعیف‌تری داشتند. این تفاوت به‌ویژه در کاربرد حروف ربط هم‌پایه و ناهم‌پایه، کنش، طرح و گروه اسمی گسترده مشهود است. به‌منظور تحلیل داده‌ها از آزمون آماری تی دو نمونه مستقل استفاده شده است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که تفاوت تعداد واژه و میانگین طول پاره‌گفتار در دو گروه در سطح p≤0.05 معنادار است. همچنین، در سطح ساختار کلان، تفاوت بین دو گروه در «کنش» و در سطح ساختار خرد در کاربرد «حروف ربط ناهم‌پایه» در سطح p≤0.05 معنادار است.